Bạn vui sướng khi hoàn thành gấp đôi công việc trong một nửa thời gian. Hoặc khi bạn viết xong slide, blog hay chiến lược chỉ trong vài tiếng, nhờ một công cụ AI hỗ trợ, bạn thầm nghĩ: “Từ giờ, mình khỏi cần vất vả với mấy việc này nữa.”
Đây là một sự thật nguy hiểm.
Vì trong kết quả khiến bạn vui sướng đó, có một phần năng lực đang được cho mượn. Và sớm muộn gì, bạn cũng phải trả lại.
Câu hỏi bây giờ không phải là “AI có thay thế mình không?” Mà là: Nếu ngày mai mọi thứ quay về đúng giá trị thật, mình còn giữ được bao nhiêu phần chủ động?
Khi nào “con cừu bị xén lông”?
Chúng ta từng quen với những thứ tốt đến mức khó tin (too good to be true).
Grab từng cạnh tranh với Uber bằng giảm giá không tiếc tay. Xanh SM cũng đi con đường đó, ngày đầu ra mắt, giá của họ rẻ hơn Grab, tài xế lịch sự, xe điện êm ái, lại còn khuyến mãi tràn lan. Cuốc xe 50.000 đồng, có khi chỉ phải trả 9.000.
Tất cả những chiến thuật này đều là để người dùng quen với sự tiện lợi, rẻ, và chất lượng.
Và cái chúng ta trả, không chỉ là tiền, mà là thói quen lệ thuộc.
AI cũng vậy, bây giờ còn rẻ, còn dễ tiếp cận, và “cho dùng thử”. Nhưng khi mọi thứ đi vào giai đoạn tối ưu hoá doanh thu, bạn sẽ thấy rõ:
- Những tính năng từng miễn phí sẽ bị khóa lại
- Gói cá nhân bị giới hạn lượt sử dụng
- Tài khoản team buộc phải nâng cấp mới dùng được hiệu quả
Bạn cần thêm bằng chứng?
OpenAI vừa bổ nhiệm CEO cho mảng ứng dụng. Nghĩa là họ sẽ bắt đầu khai thác tối đa giá trị thương mại từ công nghệ lõi.
Bạn nghĩ mình đang lo xa? Vậy thử nhìn lại những phần mềm bạn đang dùng trong công việc.
Figma từng cho dùng gần như không giới hạn. Còn bây giờ gói Doanh nghiệp có giá hơn 90 đô/người/tháng. Bị giới hạn plugin, số phiên bản, quyền chỉnh sửa.
Notion AI từng miễn phí hoàn toàn, giờ thì họ tính riêng 8 đô/người dùng/tháng và tách hẳn khỏi gói cơ bản.
Slack giờ chỉ lưu tin nhắn 90 ngày với gói miễn phí.
Tất cả đều đi theo một công thức: Cho xài thoải mái trước, khi người dùng lệ thuộc rồi, sẽ thu lại mạnh tay sau.
Đây cũng là lúc con cừu bị xén lông.
Vậy người tỉnh táo đang làm gì?
1. Họ học lại năng lực gốc
Không phải là quay về làm việc như thời chưa có AI, mà là cần hiểu rõ tình hình, để khi công cụ không còn miễn phí thì bạn không hoang mang.
Người có tư duy, logic và kỹ năng gốc sẽ luôn điều khiển được công cụ, thay vì bị công cụ điều khiển.
2. Họ xây dựng quy trình có AI hỗ trợ, nhưng không phụ thuộc
Biết rõ mình đang làm gì, vì sao làm, và AI đang giúp phần nào. Đây là cách làm việc linh hoạt và chắc chắn.
3. Họ tận dụng thời điểm vàng này để tạo giá trị thật
Không chỉ dùng AI để tiết kiệm thời gian. Mà dùng nó để làm được thứ mà trước đây mình chưa đủ năng lực, chưa đủ nguồn lực để làm.
Bạn có thể đang tiết kiệm được 10 giờ làm việc mỗi tuần nhờ AI. Nhưng nếu không dùng 10 giờ đó để nâng cấp chính mình, rất có thể bạn chỉ đang đi vòng lại chỗ cũ, nhanh hơn mà thôi.
Bạn đang tích lũy giá trị trong thời kỳ AI còn rẻ, hay chỉ quen với tiện lợi giá thấp mà chưa chuẩn bị gì cho ngày mai?
Nếu thích những bài viết như thế này, hãy theo dõi @hoangthoughts, hoặc tham gia MindYourMind tại skool.com, một cộng đồng nâng cấp tư duy để bứt phá trong thời đại AI. Nơi có những bài viết độc quyền và tài liệu về AI do mình dành nhiều giờ thực hiện.