Mình từng chia sẻ trên mạng xã hội về việc rơi vào trạng thái kiệt sức khi làm quản lý. Đọc được bài viết đó, một bạn đã hỏi mình:
- Anh đã bắt đầu thay đổi như thế nào? Điều gì giúp anh vượt qua được giai đoạn đó?
- Anh học cách trở nên... yếu đuối.
Câu trả lời của mình khiến bạn bật cười, vì nó nghe có vẻ quá đơn giản cho một hành trình phức tạp.
Thực tế, suốt những năm đi làm, mình từng tin rằng leader phải là người mạnh mẽ nhất, chịu được nhiều áp lực nhất và không bao giờ thể hiện sự yếu đuối trước tập thể. Nhưng chính niềm tin này đã đẩy mình vào vòng xoáy kiệt sức: công việc thì nghẹt thở, đội ngũ thì phụ thuộc, và bản thân mình thì luôn trong trạng thái căng thẳng tột độ.
Có lẽ không ít bạn cũng từng mang trong mình niềm tin như vậy. Nhưng một người dẫn dắt có nhất thiết phải luôn mạnh mẽ, độc lập thì mới có sức ảnh hưởng?
Điều gì xảy ra khi leader luôn tỏ ra “mình ổn”?
Khi ở vị trí leader, bạn không chỉ chịu trách nhiệm cho kết quả công việc của mình, mà còn cho cảm xúc, niềm tin và sự phát triển của cả đội. Chính vì vậy, nhiều người mặc định rằng “người đầu tàu” thì không được yếu đuối.
Tuy nhiên, việc tạo ra một hình ảnh hoàn hảo sẽ vô tình hình thành một khoảng cách lớn với các thành viên trong đội. Mọi người không biết bạn đang cần gì để có thể giúp đỡ, và cũng khó lòng tin tưởng một người không bộc lộ cảm xúc thật.
Khi không ai nhận ra bạn đang gặp khó khăn, bạn buộc phải gánh vác mọi thứ một mình. Khi không ai thấy giới hạn của bạn, họ sẽ mặc định rằng bạn có thể làm được mọi việc. Và khi không ai hiểu nỗi sợ của bạn, bạn sẽ mãi bị chi phối bởi chúng. Bởi thế mà càng giấu đi sự tổn thương, leader càng tự cô lập chính mình trong công việc. Càng cố tỏ ra mạnh mẽ và độc lập, họ lại càng tạo ra ít giá trị nhất có thể.
Với mình, một leader có sức ảnh hưởng lại là người dám thừa nhận điểm yếu: “Mình không biết hết mọi thứ”, “Mình cần sự giúp đỡ của các bạn”, “Mình cũng có lúc sợ hãi”. Điều này vừa tạo ra tính chính trực của một leader, vừa là yếu tố quan trọng để xác định một người có đáng tin cậy hay không.
Vậy “dám yếu đuối” là gì?
“Dám yếu đuối” không có nghĩa là than vãn hay tìm kiếm sự thương hại. Nó cũng không phải là việc chia sẻ mọi cảm xúc bừa bãi với bất kỳ ai.
Đó là sự can đảm để thể hiện con người thật của mình, chấp nhận cả điểm mạnh và điểm yếu cùng sự không hoàn hảo vốn có. Những điều này được thể hiện qua việc dám thừa nhận cái mình không biết và sẵn sàng yêu cầu giúp đỡ một cách chủ động khi cần thiết, cũng như chia sẻ cảm xúc chân thật với đúng người và vào thời điểm thích hợp.
Càng giữ vị trí cao, leader càng không chỉ đại diện cho bản thân mà còn là tấm gương định hình cách cả đội ngũ phản ứng trước những khó khăn và thử thách. Chính vì thế, chỉ khi người leader dám chấp nhận sự tổn thương, họ mới thật sự mở ra những cánh cửa quan trọng trong hành trình phát triển của cá nhân và của toàn bộ đội nhóm.
Khi leader “dám yếu đuối”, tổ chức sẽ thay đổi thế nào?
Đội ngũ học hỏi nhanh và cởi mở hơn: Khi dám thừa nhận “mình không biết”, leader có thể giải phóng bản thân khỏi áp lực phải hoàn hảo. Điều này góp phần thúc đẩy các thành viên trong nhóm học hỏi lẫn nhau và thoải mái chia sẻ những khó khăn, thiếu sót, thậm chí là thất bại.
Đội ngũ gắn kết hơn: Khi leader thành thật về cảm xúc của mình, họ tạo nên một môi trường an toàn, nơi mọi người dám chia sẻ và lắng nghe nhau. Sự chân thành tạo nên niềm tin, giúp các mối quan hệ trong đội trở nên gần gũi và bền chặt hơn.
Đội ngũ vận hành văn hóa “trao quyền” hiệu quả hơn: Thay vì tự ôm việc đến kiệt sức, leader có thể nói ra nhu cầu của mình để các thành viên khác có cơ hội được hỗ trợ và đóng góp giá trị vào mục tiêu chung.
Đội ngũ tiết kiệm năng lượng và giảm áp lực: Khi không cần cố che giấu điểm yếu, cả leader và các thành viên trong nhóm tiết kiệm được nguồn năng lượng đáng kể, giúp đội ngũ tập trung vào những điều quan trọng hơn.
Làm thế nào để rèn luyện khả năng này?
“Dám yếu đuối” là một kỹ năng có thể học được. Giống như việc học lái xe hay nấu ăn, nó đòi hỏi thời gian, sự luyện tập và từng bước vượt qua những giới hạn bên trong.
Một leader có thể bắt đầu hành trình này qua bốn cấp độ sau:
1. Sẵn sàng đối diện với những cảm xúc không thoải mái.
2. Truyền đạt cảm xúc của mình với người mình tin tưởng.
3. Xác định và kêu gọi điều mình cần để cảm thấy được hỗ trợ.
4. Cho phép người khác xuất hiện vì mình, chấp nhận sự giúp đỡ mà không có xấu hổ hay tội lỗi.
Mình đã mất vài năm để đi hết bốn cấp độ này. Mỗi cấp độ mình vượt qua, mình lại thấy cuộc sống thay đổi theo chiều hướng tốt hơn. Các mối quan hệ trở nên sâu sắc hơn. Công việc bớt áp lực hơn. Quan trọng nhất, mình cảm thấy tự do hơn khi không phải giả vờ mạnh mẽ mọi lúc.
Kết
Nếu bạn đang là một leader, đặc biệt là một leader đang kiệt sức, mình hy vọng bài viết này sẽ truyền cho bạn cảm hứng về việc “dám yếu đuối”. Bạn sẽ thấy sự mong manh không phải là điểm yếu, mà ẩn chứa bên trong là một dạng sức mạnh khác.
Hãy thử cho phép bản thân một chút yếu đuối. Điều đó giúp bạn sống chân thật với chính mình, xây dựng niềm tin sâu sắc với đội ngũ, và giữ cho trái tim không bị đóng kín bởi áp lực phải luôn hoàn hảo.
Chỉ cần một lần nói “tôi không ổn”, bạn có thể mở ra cơ hội để được nâng đỡ, được kết nối, và được nghỉ ngơi.
Cuộc sống có thể sẽ không dễ dàng hơn ngay lập tức, nhưng bạn sẽ không còn cảm thấy cô độc khi phải đương đầu với nó.