Khi nhắc đến “xứ sở rượu vang”, người ta thường hay nghĩ đến Pháp, Ý, hay thung lũng Napa của Mỹ. Nhưng nếu một ngày nào đó, Việt Nam cũng được nhắc đến trong danh sách ấy thì sao? Joseph Miller – Chủ tịch Hiệp hội Rượu vang quốc tế (ISG) – tin rằng điều đó hoàn toàn có thể. Sau buổi trò chuyện với ông về tương lai ngành ẩm thực và dịch vụ Việt Nam, niềm tin ấy không hề viển vông. Và Việt Nam đang ở trong giai đoạn lý tưởng để sẵn sàng cho những bước tiến mới.
Việt Nam là thị trường rượu vang lớn thứ tư Đông Nam Á
Theo VietStock, Việt Nam hiện là thị trường rượu vang lớn thứ tư Đông Nam Á và dự kiến sẽ tăng trưởng trung bình khoảng 11% mỗi năm về doanh thu đến năm 2030. Trong khi đó, ngành dịch vụ cũng không kém cạnh với giá trị thị trường được dự báo đạt 31,84 tỷ USD vào năm 2030, tương đương mức tăng trưởng 7,25% mỗi năm (theo Mordor Intelligence).
Sự phát triển này đồng nghĩa với việc ngành dịch vụ phải nâng cao chất lượng để đáp ứng nhu cầu và kỳ vọng ngày càng tăng của người tiêu dùng.
Bản sắc Việt đã luôn gắn liền với ẩm thực
Ẩm thực Việt Nam là sự giao thoa khéo léo giữa truyền thống bản địa nghìn năm và sự thích nghi nhanh với thay đổi của thời đại. Có thể kể đến sự kết hợp thú vị giữa các nền văn hóa ngoại lai, đặc biệt là từ thời Pháp thuộc, khi rượu vang bắt đầu xuất hiện trong đời sống người Việt. Vì vậy, dù vẫn là lĩnh vực khá mới mẻ nhưng rượu vang chưa bao giờ là điều xa lạ với người Việt.
Theo ông Joseph, việc phát triển văn hóa rượu vang ở Việt Nam có nhiều thuận lợi hơn so với các quốc gia châu Á khác như Trung Quốc hay Ấn Độ. Trung Quốc từng không có nền tảng văn hóa rượu vang, nên dù ISG đã có mặt tại thị trường này từ năm 2002, việc xây dựng nhận thức vẫn mất nhiều năm. Ở Ấn Độ, yếu tố tôn giáo và văn hóa ăn chay cũng đòi hỏi nhiều hơn trong việc xây dựng nhận thức về ngành rượu vang. Trong khi đó, Việt Nam, với tinh thần cởi mở và nền ẩm thực năng động – có đầy đủ điều kiện để trở thành “ngôi sao mới” của châu Á trong lĩnh vực rượu vang và dịch vụ khách hàng.
Xây dựng hệ sinh thái rượu vang bền vững tại Việt Nam
Mục tiêu của ISG không phải là mang những mô hình ngoại nhập tới để thay thế những hệ thống bản địa, mà là xây dựng một hệ sinh thái quy củ, có khả năng tự vận hành và phù hợp với bản sắc Việt Nam. Điều đó bắt đầu từ việc đào tạo đội ngũ giảng viên người Việt nhằm truyền đạt và phổ cập giáo trình bằng tiếng Việt. Các khóa học này được chuẩn hóa toàn cầu, nên sinh viên hoàn toàn có thể tiếp tục học ở bất cứ quốc gia khác trong cùng hệ thống.
Bên cạnh lớp học trực tiếp tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, ISG còn triển khai mô hình học kết hợp online learning (hybrid) – cho phép sinh viên ở xa vẫn có thể theo học qua nền tảng trực tuyến. Nhờ đó, cơ hội tiếp cận kiến thức quốc tế mở rộng đến khắp mọi miền đất nước.
Một hành trình toàn diện trong ngành rượu vang
Chương trình đào tạo ba cấp độ của ISG không chỉ dừng lại ở việc hiểu và thưởng thức rượu vang, mà còn là một hành trình trọn vẹn trong ngành dịch vụ: kết hợp rượu vàng cùng ẩm thực, quy tắc ứng xử của Sommelier và cả kiến thức về các loại rượu khác như sake, baijiu hay đồ uống không cồn.
Chứng chỉ Rượu vang Trung cấp (IWC): Giới thiệu 17 giống nho và 48 loại rượu phổ biến nhất trong sản xuất rượu thương mại và cung cấp kỹ năng phục vụ cơ bản từ cách phát âm tên rượu đến giao tiếp với khách hàng.
Chứng chỉ Rượu vang Nâng cao (AWC): Tập trung vào khía cạnh địa lý – khám phá các vùng rượu vang, đặc trưng từng vùng và lịch sử hình thành.
Chương trình văn bằng Sommelier (SDP): Cấp độ cao nhất, nơi học viên có thể nhận biết mọi loại nho và mọi vùng sản xuất. Đây là mục tiêu ISG hướng đến khi đặt chân vào mỗi quốc gia.
Tương lai của Ngành dịch vụ Việt Nam
Ông Joseph chia sẻ: “Việt Nam cần định vị mình như một điểm đến hàng đầu về ẩm thực và sự hiếu khách, không chỉ với châu Á mà cả với châu Âu.” Và sự hiện diện của ISG hứa hẹn tạo cú hích lớn cho ngành du lịch và dịch vụ Việt Nam
Việt Nam vốn đã có nền văn hóa phong phú và nếu chúng ta biết cách quảng bá bản sắc truyền thống và đồng thời đáp ứng tiêu chuẩn và thị hiếu phương Tây thì không còn giới hạn nào trong tiềm năng phát triển du lịch. Năm 2024, Thái Lan đón 35,6 triệu khách quốc tế, gần gấp đôi 17,6 triệu của Việt Nam (theo VnExpress). Nhưng với sự đầu tư đúng hướng và những chương trình đào tạo chuẩn quốc tế như ISG, khoảng cách đó có thể sớm được rút ngắn.
Xuất thân từ ngành khoa học xã hội, nhân học và thậm chí là kỹ thuật hàng không vũ trụ, Joseph chưa từng nghĩ mình sẽ gắn bó với ngành rượu vang và dịch vụ. Chỉ đến khi làm thêm trong một nhà hàng để trang trải học phí, ông mới gặp người thầy đã truyền cho mình niềm đam mê cả đời với nghề.
“Làm kỹ sư giống như làm việc với thép lạnh, còn ngành dịch vụ thì ấm áp và nuôi dưỡng tâm hồn tôi,” ông chia sẻ. Giờ đây, ông hy vọng những người trẻ Việt Nam cũng sẽ có cơ hội tìm thấy những giá trị nuôi dưỡng tâm hồn mình qua con đường giáo dục mà ông đã từng được trải nghiệm nhiều năm trước.
Bắt đầu từ ngày 27 tháng 10 năm 2025, ISG phối hợp cùng BMWine – nhà phân phối rượu vang hàng đầu Việt Nam sẽ chính thức khai giảng khóa đào tạo Sommelier đầu tiên tại Việt Nam. Tìm hiểu thêm tại website chính thức của ISG Sommelier Vietnam.