Chúng ta nghe rất nhiều về cách quản lý thời gian, cách kiếm thêm thu nhập, cách tối ưu hiệu suất làm việc, nhưng nếu thiếu đi năng lượng – thứ sức mạnh nội sinh giúp ta hành động, cảm nhận và sống trọn vẹn – thì tất cả những thứ kia cũng trở nên vô nghĩa.
Có thời gian mà không có năng lượng, bạn sẽ trì hoãn. Có tiền mà không có năng lượng, bạn sẽ chẳng màng tận hưởng. Có kế hoạch mà không có năng lượng, bạn sẽ thấy chúng chỉ là những gạch đầu dòng lạnh lẽo, vô hồn, hay thậm chí là gánh nặng.
Năng lượng rất dễ tiêu hao bởi những điều tưởng chừng như nhỏ nhặt nhất. Vì vậy, mình thường quan sát phản ứng của bản thân trước từng tình huống, học cách theo dõi dòng chảy năng lượng của bản thân giống như một người theo dõi dòng tiền. Mỗi ngày là một phép kiểm tra:
Hôm nay mình đã “chi” bao nhiêu? (Điều gì khiến mình mệt mỏi?)
Có “thu” được gì không? (Điều gì tiếp thêm năng lượng?)
Và liệu có những “khoản rò rỉ” nào đang diễn ra hay không?
Bài viết này mình chia sẻ 7 cách giúp bạn gìn giữ thứ tài sản thường bị bỏ quên: Năng lượng sống.
1. Chọn lọc kỹ người đồng hành
Hãy bắt đầu từ một nguyên nhân “rò rỉ” năng lượng quen thuộc nhất: Con người.
Hãy tưởng tượng bạn đang leo một ngọn núi, sẽ có những người đi trước kéo bạn lên, có người đi cùng chia sẻ từng bước. Nhưng cũng có những người chỉ đứng nhìn và phán xét từ xa: “Leo kiểu gì mà chậm thế?”, “Đã bảo rồi, đi đường kia nhanh hơn…” Hoặc, mỗi khi bạn hào hứng chia sẻ một điều gì đó, họ không trực tiếp phản đối, mà đáp lại bằng ánh nhìn nghi ngờ, lời góp ý lạnh nhạt, kiểu thái độ “bàn lùi” hay đơn giản là… cười nhạt.
Mình từng gặp những người như vậy. Điều đáng chú ý là bạn sẽ không buồn ngay lúc đó. Nhưng vài tiếng sau, bạn lại không còn cảm thấy hứng thú với chính ý tưởng của mình nữa. Không ai cần cả thế giới tán thành, nhưng chúng ta đều xứng đáng được ở cạnh những người không làm mình nhụt chí. Vì thế, hãy chọn lọc kỹ người đồng hành. Đây là bước đầu tiên để bạn giữ lại nguồn lực tinh thần cho hành trình của mình.
2. Đừng quá để tâm vào suy nghĩ của những người xa lạ
Mạng xã hội khiến chúng ta dễ rơi vào bẫy “trình diễn bản thân”. Chọn ảnh nào đẹp nhất, viết “caption” nào vừa sâu sắc vừa không gây tranh cãi.
Bạn đăng một bài viết, rồi xoá. Bạn nói một ý tưởng, rồi chột dạ. Bạn chọn con đường mình muốn đi, rồi tự hỏi “Không biết người ta nghĩ gì?”
Trong khi “người ta” là ai, chính bạn cũng không rõ. Phần lớn họ là những người không sống cuộc đời bạn, không gánh chịu hậu quả từ sự lựa chọn của bạn, nhưng bạn lại để họ chiếm chỗ trong tâm trí của mình. Điều này sẽ làm bạn lãng phí rất nhiều năng lượng.
Bạn không cần sống để làm vừa lòng những ấn tượng mơ hồ. Hãy sống với sự thật. Và sự thật là: Người ta quên rất nhanh, đôi khi còn chẳng để tâm. Nhưng phần năng lượng bạn tiêu hao vì lo sợ ánh nhìn của họ thì sẽ không bao giờ quay lại.
3. Tập buông bỏ những “mối quan hệ một chiều”
Sau những yếu tố từ bên ngoài, hãy quay về với việc bảo vệ năng lượng bên trong, tránh những mối quan hệ bạn đang cố giữ một mình, hay còn gọi là “mối quan hệ một chiều”.
Thử nhớ lại những người mà nếu bạn không chủ động nhắn tin trước, thì họ sẽ im lặng suốt cả năm. Nếu bạn không mở lời, thì sẽ không có buổi gặp gỡ nào xảy ra. Nếu bạn luôn là người liên lạc trước, luôn là người hỏi han, luôn là người cố giữ kết nối, thì đó không phải là cách để duy trì một mối quan hệ lành mạnh. Bạn đang cố tưới nước cho một cái cây đã khô gốc chỉ vì nó từng ra hoa.
Mình từng có một tình bạn như vậy. Rất lâu sau, mình mới nhận ra: Im lặng cũng là một câu trả lời. Không ai quá bận để không hỏi thăm một người mà họ thật sự quan tâm. Một mối quan hệ khỏe mạnh giúp bạn phục hồi năng lượng. Còn nếu nó chỉ kéo bạn xuống, thì dù có kỷ niệm đẹp đến đâu, cũng nên tập buông một cách tử tế.
4. Giữ khoảng cách với những người chỉ tìm đến bạn khi cần giúp đỡ
Có những mối quan hệ mà chỉ cần thấy tin nhắn đến, bạn đã đoán được nội dung phía sau: “Ê, có rảnh không?”, “Cho mình mượn cái này”, “Làm giúp mình với nhé.” Chưa kịp gõ một chữ trả lời, họ đã gửi file, đính kèm link, kèm theo deadline gấp gáp. Xong việc rồi thì… biến mất như chưa từng xuất hiện. Đó không phải là sự kết nối, mà là một cuộc giao dịch, nếu không muốn nói thẳng ra là sự lợi dụng.
Một mối quan hệ lành mạnh không chỉ tồn tại khi có yêu cầu, mà cần có sự hiện diện của hai bên.
Bạn không sinh ra để làm người “cứu hộ” cho cuộc đời của ai đó, đặc biệt là khi người ta chỉ nhớ đến bạn lúc họ “sắp chìm”, nhưng chẳng bao giờ hỏi bạn có đang bơi nổi hay không. Tưởng chừng hành động của mình là tốt bụng, nhưng thật ra là đang để người khác bước qua ranh giới cá nhân quá dễ dàng. Bạn không ích kỷ khi từ chối những yêu cầu không công bằng. Bạn chỉ đang học cách đặt giới hạn để giữ lại năng lượng cho chính mình.
5. Ngưng gánh vác những vấn đề không thuộc về bạn
Bạn đã từng bị lôi vào “drama” không liên quan, rồi cảm xúc của bạn bị ảnh hưởng suốt cả ngày? Hoặc bạn từng gồng mình làm “người hòa giải” cho hai người khác, để rồi chính bạn bị cuốn vào vòng xoáy đó?
Lòng tốt không đồng nghĩa với việc phải gánh chịu thay người khác. Đồng cảm không có nghĩa là gánh vác. Đôi khi, việc tốt nhất bạn có thể làm là không tự biến bản thân trở thành người trong cuộc. Việc gì không thuộc phạm vi của bạn, hãy để nó trôi qua. Hãy giữ tài nguyên cảm xúc, thời gian và tâm trí cho những điều thực sự xứng đáng.
6. Liên tục tự nhắc nhở không dùng sự bận rộn để trốn tránh cảm xúc
Hãy thử nhìn sâu hơn – vào những thời điểm bạn tưởng như rất bận rộn, nhưng thật ra là để né tránh cảm xúc. Có những ngày mình làm việc không nghỉ, “check list” liên tục, nhưng sau đó, mình nhận ra: Mình không làm vì có nhiều việc phải làm, mình chỉ đang né tránh một cảm xúc tiêu cực nào đó mà bản thân chưa dám đối mặt. Cũng giống như việc bạn mở TV để át tiếng lòng của mình, hay bật nhạc để không nghe thấy tiếng thở dài trong đầu. Sự phân tâm không làm vấn đề biến mất, nó chỉ giúp bạn trì hoãn cơn mệt mỏi.
Đôi khi, im lặng và ngồi lại với chính mình, thành thật đối diện với cảm xúc – dù là nỗi buồn, sự thất vọng hay sự tổn thương – là một hành động cần rất nhiều dũng cảm. Nhưng đó là cách duy nhất để giữ lại năng lượng sống thực sự cho mình.
7. Đừng cố gây ấn tượng với những người không quan tâm bạn
Bạn từng cố nói chuyện sâu sắc để gây ấn tượng với một nhóm người chẳng thực sự lắng nghe? Hay từng cố tỏ ra hài hước trong một bữa tiệc mà bạn chẳng cảm thấy vui? Nếu có thì đây là lúc bạn nên dừng lại, dù rằng tạo ấn tượng là một nhu cầu tự nhiên. Nhưng cố gắng gây ấn tượng với người không quan tâm chỉ khiến bạn đánh mất chính mình.
Bạn không cần phải được tất cả mọi người yêu mến. Bạn chỉ cần đúng người hiểu và quý trọng đúng bản chất của bạn. Cố gắng gây ấn tượng là một công việc mệt mỏi, nhất là với người không hề chờ bạn gây ấn tượng.
Và đó cũng là điểm cuối cho hành trình nhận diện 7 cách bảo vệ năng lượng sống của bạn. Nguy hiểm ở chỗ, những điều này không làm bạn gục ngã ngay tức thì. Chúng giống như một cái lỗ nhỏ trên bình nước. Ban đầu, bạn nghĩ “không sao đâu”, nhưng rồi từng ngày, từng tuần trôi qua, bạn dần thấy mình cạn kiệt, mỏi mệt, mà không hiểu vì sao.
Hãy nhớ rằng, giữ gìn năng lượng sống không phải là một hành động ích kỷ – đó là cách bạn bảo vệ chính mình để có thể tiếp tục yêu và sống một cách trọn vẹn.