Trong xã hội tồn tại một định kiến âm thầm, thành công của một người đàn ông thường được đánh giá qua những con số. Chẳng hạn thu nhập của họ bao nhiêu một tháng? Đi xe trị giá bao nhiêu? Làm bao nhiêu năm nữa thì ổn định sự nghiệp? Biếu ba mẹ ruột, ba mẹ vợ bao nhiêu tiền?
Nhiều áp lực không? Chắc chắn là có. Vì nếu không có áp lực sẽ không có con số 80% đàn ông cho biết họ căng thẳng vì tài chính và 70% căng thẳng vì sự nghiệp. Những con số này hoàn toàn có thật và được thống kê từ Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội (ISDS). Thậm chí, nhiều chàng trai ngày nay trì hoãn cả việc kết hôn vì không tự tin vào tài chính.
Cụ thể, những nỗi sợ nào khiến họ chùn bước trước hôn nhân?
Sợ mất mặt khi vợ kiếm tiền nhiều hơn
Ở nhiều gia đình hiện đại, vai trò kinh tế không còn mặc định là của người chồng. Có những người vợ kiếm được nhiều hơn, có khả năng thăng tiến nhanh hơn, hoặc đơn giản là đang ở giai đoạn phát triển mạnh mẽ trong sự nghiệp. Và thay vì được nhẹ lòng chia sẻ áp lực tài chính, không ít người chồng lại cảm thấy… hụt hẫng.
Sự hụt hẫng đó không đến từ lòng đố kỵ, mà đến từ một nỗi sợ: sợ mình không còn là “trụ cột”, sợ ánh nhìn từ gia đình, bè bạn, sợ bị đánh giá là “ở nhà ăn bám vợ”, đặc biệt là với những người chọn trở thành stay-at-home dad - những người chồng ở nhà chăm con, vun vén tổ ấm. Mặc dù mô hình stay-at-home dad này đã vô cùng phổ biến trên thế giới nhưng định kiến xã hội cũng khiến họ dễ bị tổn thương.
Thế nhưng, đàn ông hãy hiểu rằng, dù cho vợ họ có kiếm được số tiền nhiều đến bao nhiêu, họ sẽ không thể vun vén tình cảm gia đình trọn vẹn nếu thiếu sự hiện diện của người cha, người chồng. Đây là chia sẻ của anh Huy Green, một khách mời tham gia chương trình Lên Men.
Sợ bày tỏ khó khăn về tiền bạc
Rất nhiều người đàn ông cho rằng tiền nong là chuyện họ phải tự gánh, tự xoay, tự chịu. Một khảo sát của Beyond Finance đã chỉ ra điều đó: chỉ có 41% người chồng sẵn sàng chia sẻ khó khăn tài chính với bạn đời, phần lớn còn lại là không. Nguyên nhân là vì họ cảm thấy xấu hổ, cảm thấy mình thất bại hoặc không biết mở lời từ đâu.
Chia sẻ không phải là điều dễ dàng với các ông chồng, nhất là câu chuyện tài chính. Nhưng càng im lặng, nỗi lo càng âm ỉ. Khi không thể nói ra, người ta dễ lún sâu vào cảm giác mệt mỏi, cô đơn, nghĩ rằng mình phải gồng lên một mình cho đến khi mọi chuyện tự ổn. Dẫu cơ thể và chức năng sinh học của đàn ông và phụ nữ có khác nhau, nhưng đã là con người thì phải có cảm xúc. Cảm xúc cần được giải tỏa, không thể âm thầm chịu đựng kéo dài.

Sợ tiêu tiền cho những sở thích cá nhân là ích kỷ
Nhiều người đàn ông sau khi lập gia đình thường mang tâm lý "ưu tiên người khác trước" – lo cho ba mẹ hai bên, cho vợ, cho con cái… đến mức mỗi lần muốn mua thứ gì cho riêng mình lại tự vấn: "Liệu có nên không?", "Liệu có đang ích kỷ không?".
Tâm lý này đúng là rất cao cả, nhưng về lâu dài dễ tạo ra cảm giác thiếu thốn và mệt mỏi, khi nhu cầu cá nhân luôn bị gạt sang một bên và sự hy sinh trở thành nghĩa vụ mặc định. Thật ra, tiêu tiền cho bản thân không phải là ích kỷ, nó là một cách làm đầy lại năng lượng và là nhu cầu thiết yếu của mỗi người, không phân biệt nam nữ. Một buổi cà phê yên tĩnh, một món đồ công nghệ yêu thích hay một buổi học nâng cao kỹ năng bản thân cũng nên được đàn ông quan tâm và chú trọng.
Chi tiêu cho bản thân không làm người đàn ông yêu gia đình ít đi. Ngược lại, khi bản thân họ được chăm sóc đúng cách, họ sẽ thoải mái để chăm sóc người khác một cách ấm áp hơn.
Sợ bị phát hiện giấu “quỹ đen”
Một khảo sát gần đây cho thấy có tới 60% nam giới sở hữu quỹ đen không công khai với bạn đời. Và phần lớn trong số đó sống trong tâm thế lo lắng, sợ bị phát hiện.
Tuy nhiên, sự thật là các ông chồng không cần phải lo lắng đến thế. Ngày nay, đã có rất nhiều người vợ chấp nhận và xem “quỹ đen” như một phần cuộc sống của chồng. Khái niệm quỹ đen dần được thay thế bằng quỹ riêng, phục vụ cho những mục đích riêng tư, chính đáng của mỗi người. Nhiều cặp đôi trẻ sau khi kết hôn còn rạch ròi phân chia quỹ riêng - quỹ chung để minh bạch tài chính với đối phương.
“Quỹ đen” có thể hỗ trợ người đàn ông trong những khoản chi tiêu như:
- Giữ được thể diện trong những tình huống xã giao: mời đối tác một bữa ăn, giúp đỡ bạn bè khi cần, quà tân gia,...
- Tạo bất ngờ cho người mình yêu thương: một món quà cho vợ, một bữa tối không báo trước dành cho cả gia đình,...
- Phòng ngừa những chuyện khẩn cấp: đầu tư tài chính, phát triển công việc, những biến cố ập đến không lường trước.
Có những người đàn ông thấy hạnh phúc khi “mắc kẹt” trong nỗi lo tài chính vì gia đình
Dù thế nào, đàn ông vẫn luôn mang trong mình một ý thức rất rõ ràng về vai trò và trách nhiệm về tài chính trong tổ ấm của họ. Đôi lúc họ lại thấy hạnh phúc khi được “mắc kẹt” trong nỗi lo tài chính vì gia đình.
Đó chính là những gì tôi đúc kết được sau khi lắng nghe chia sẻ từ những người đàn ông đã lập gia đình và có con trong chương trình Lên Men. Lấy một ví dụ nhỏ từ lời thổ lộ của khách mời Văn Trần, ngày trước chỉ cần mua được món đồ mình thích anh đã thấy vui. Còn bây giờ, mỗi lần mua sắm là một lần cân đo đong đếm, vì gia đình luôn ở vị trí ưu tiên, cao hơn cả mong muốn cá nhân. Anh cho rằng dù kiếm được 300 triệu, 80 triệu hay chỉ 10 triệu một tháng, điều đó không quan trọng. Quan trọng là cảm giác biết đủ và chi tiêu phù hợp với ngân sách của mình.
Hay với khách mời David Nguyễn, hạnh phúc đơn giản là bảo vệ được vợ con. “Mình không cần mua nhiều đồ,” anh đã thừa nhận như vậy. Cái “đủ” của họ không đến từ sự sở hữu mà đến từ cảm giác mình đang làm đúng vai trò một người chồng, một người cha.

Thật ra, mong muốn bảo vệ, che chở cho những người thân yêu của người đàn ông cũng vô cùng dễ hiểu. Về mặt cấu trúc cơ thể, giữa đàn ông và phụ nữ vốn đã có những điểm khác nhau. Với phụ nữ, estrogen là nội tiết tố quan trọng bậc nhất đối với sức khỏe toàn diện – từ điều hòa kinh nguyệt đến duy trì tâm trạng ổn định. Khi phụ nữ đối mặt với áp lực kéo dài, cơ thể sẽ tiết ra cortisol – hormone căng thẳng, làm ức chế trục nội tiết vùng dưới đồi (HPO axis), từ đó cản trở quá trình sản sinh estrogen. Nói cách khác, phụ nữ không quá giỏi việc trải qua áp lực.
Ngược lại, cơ thể đàn ông từ khi sinh ra đã được “lập trình” khác. Testosterone - hoóc-môn sinh dục quan trọng nhất ở nam giới là thứ tiếp thêm cho họ tinh thần khám phá, khả năng cạnh tranh và ý chí đương đầu với thử thách. Càng chủ động vượt qua khó khăn, bản lĩnh và năng lượng chiến đấu trong họ càng được kích hoạt mạnh mẽ. Tóm lại rằng, đàn ông đã được tạo hóa trang bị sẵn những hormone cần thiết để bảo vệ và gánh vác cho gia đình nhỏ của mình.
Đương nhiên, tôi sẽ không thể nêu hết quan điểm của đàn ông về hôn nhân và tài chính. Bạn cần tận tai nghe, tận mắt thấy để so sánh, đối chiếu và tìm ra phương pháp cân bằng tài chính phù hợp với mình, dựa trên góc nhìn của những người đàn ông. Lên Men có thể cho bạn câu trả lời đó.
Hãy đón xem Lên Men, chương trình được phát sóng trên Vietcetera Podcast, YouTube, Spotify và Apple Podcast mỗi 20g thứ 4 cách tuần.
Cảm ơn Đối tác Truyền thông - Inside The Box đã đồng hành cùng Vietcetera trong series Lên Men mùa đầu tiên.