Hiện nay, trong vai trò Đối tác tại The Asia Group, ông tiếp tục “ngoại giao” để hỗ trợ doanh nghiệp toàn cầu chinh phục thị trường Đông Bắc Á và Việt Nam.
Với sự nghiệp ngoại giao kéo dài hơn ba thập kỷ, cựu Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Daniel Kritenbrink đã dành trọn đời làm việc của mình cho khu vực châu Á.
Vị nhà ngoại giao kỳ cựu này sở hữu nhiều thành tựu đáng kể, bao gồm các vị trí như Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam (2017–2021) và Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách khu vực Đông Á – Thái Bình Dương (2021–2025). Những vai trò này đã đưa ông đến gần với guồng máy chính quyền dưới cả hai nhiệm kỳ của Tổng thống Trump. Trong thời gian làm đại sứ, ông đã góp phần thúc đẩy hợp tác kinh tế và an ninh giữa hai nước, xử lý các vấn đề hậu chiến như chất độc da cam và bom mìn chưa nổ và thậm chí, từng gây chú ý với bản rap chúc Tết bằng tiếng Việt.
Hiện là Lãnh đạo Cấp cao tại The Asia Group – nơi hỗ trợ các doanh nghiệp quốc tế thành công tại thị trường Đông Bắc Á và Việt Nam – chuyên gia về châu Á này cho biết ông vẫn tiếp tục phát huy năng lực ngoại giao, chỉ là dưới một hình thức khác.
30 năm bình thường hóa quan hệ Việt – Mỹ: Bước vào một chương mới
Tháng này, Việt Nam và Hoa Kỳ kỷ niệm 30 năm bình thường hóa quan hệ ngoại giao, 50 năm sau khi chiến tranh kết thúc vào năm 1975. Đây là một hành trình nhiều dấu mốc mà Báo Chính phủ Việt Nam từng mô tả là “từ cựu thù thành bạn, thành đối tác, và cuối cùng là Đối tác Chiến lược Toàn diện kể từ năm 2023.”
Ông Kritenbrink cho rằng sự chuyển mình trong quan hệ hai nước là kết quả của lòng tin và sự tôn trọng lẫn nhau được vun đắp trong suốt ba thập kỷ qua.
“Hòa giải chỉ khả thi khi ta dám đối diện với quá khứ bằng sự chân thành và lòng trắc ẩn. Chiến tranh đã gây ra nỗi đau lớn cho người dân cả hai nước. Vì vậy, chúng tôi luôn đặt ưu tiên vào việc giải quyết các vấn đề hậu chiến để hàn gắn và xây dựng niềm tin,” ông chia sẻ trên podcast Vietnam Innovators.
Theo ông, hai nước giờ đây không còn trong giai đoạn “thiết lập quan hệ” nữa, mà đang cùng nhau định hình kết quả mà cả hai mong muốn.
“Hai nước đã có một nền tảng vững chắc - quan hệ ngoại giao, dòng chảy thương mại, hợp tác quân sự và giao lưu văn hóa. Giờ đây, chúng ta đang cùng nhau quyết định hướng đi tiếp theo cho mối quan hệ ấy.”
Ông thừa nhận sự hỗn loạn xoay quanh cuộc chiến thuế quan kéo dài trong năm nay liên quan đến “Ngày Giải phóng”, cũng như thỏa thuận mới nhất vào ngày 2 tháng 7 – theo đó, mức thuế ban đầu 46% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam vào Mỹ được cho là đã giảm xuống còn 20%.
“Đúng theo phong cách Việt Nam, các nhà lãnh đạo và giới ngoại giao đã chọn cách tiếp cận mạnh mẽ, đặt cược vào lợi thế người tiên phong,” ông nói.
“Tôi nghĩ chính quyền Trump đã cố tình phát đi tín hiệu như vậy. Và phải nói rằng, tôi cho rằng phía Việt Nam đã tiếp cận Washington hiệu quả – nếu không muốn nói là hiệu quả hơn bất kỳ quốc gia nào khác.”
Tuy vậy, thỏa thuận vẫn chưa hoàn tất, và cựu Đại sứ nhấn mạnh tầm quan trọng của mức thuế tương đối trong việc đảm bảo sự ổn định cho doanh nghiệp.
“Các công ty Việt Nam và Mỹ đều rất quan tâm đến điều này. Khi đã đầu tư hàng tỷ đô vào Việt Nam, đặc biệt là phục vụ mục đích xuất khẩu, thì mức thuế tương đối gần như mang tính sống còn. Nó ảnh hưởng đến toàn bộ chuỗi cung ứng, thậm chí là khả năng tồn tại của cả doanh nghiệp.”
Việt Nam trong châu Á: Chiến lược đa dạng hóa
Trên cương vị Lãnh đạo Cấp cao tại The Asia Group, ông Kritenbrink cho biết ngày càng nhiều khách hàng châu Á tìm đến tập đoàn để được tư vấn mở rộng đầu tư trong khu vực, đặc biệt là tại Việt Nam.
“Ngày càng có nhiều tập đoàn hàng đầu của Hàn Quốc hợp tác với chúng tôi để đầu tư sang các quốc gia khác tại châu Á. Không cần phải nói quá nhiều, ai cũng thấy rõ tầm quan trọng của Việt Nam đối với Hàn Quốc,” ông chia sẻ.
Kritenbrink cho biết cái nhìn tích cực về Việt Nam cũng đang lan rộng trong giới đầu tư, từ châu Á đến Hoa Kỳ.
“Về cơ bản, chúng tôi tin rằng tương lai của thế kỷ 21 sẽ được viết ngay tại châu Á. Sự thịnh vượng và an ninh của nước Mỹ sẽ phụ thuộc vào những gì diễn ra tại đây, bao gồm cả Việt Nam. Mỹ cần phải là một phần của điều đó, và chúng tôi dự định sẽ làm như vậy.”
Không phải “Singapore tiếp theo” mà chính là Việt Nam
Trước câu hỏi liệu Việt Nam có đang tiến tới trở thành “Singapore tiếp theo”, ông Kritenbrink khéo léo từ chối sự so sánh đó và nhấn mạnh rằng Việt Nam đang tự định hình vị thế riêng của mình bằng cách học hỏi những câu chuyện thành công từ nước ngoài và điều chỉnh phù hợp với bối cảnh trong nước.
“Singapore có rất nhiều điều để học hỏi, và cũng có nhiều điểm đáng ngưỡng mộ. Nhưng tôi không muốn chạy theo mô hình đó một cách rập khuôn. Thay vào đó, tôi muốn đặt vấn đề là: Làm sao để Việt Nam trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình — một Việt Nam tận dụng trọn vẹn những giá trị và đặc điểm riêng có.”
Trong mắt ông, Việt Nam là một nền kinh tế trẻ, đang phát triển nhanh, sở hữu nguồn nhân lực đầy tham vọng và sự lãnh đạo có chiến lược, tập trung bứt phá, phát triển kinh tế tư nhân, giúp Việt Nam ghi điểm trong mắt các nhà đầu tư quốc tế. Song, ông cho rằng tiến độ cải cách và phê duyệt dự án nhằm giải quyết nhu cầu năng lượng ngày càng tăng của đất nước đang trở thành rào cản đối với tăng trưởng.
“Điều khiến tôi trăn trở – với tư cách một người bạn của Việt Nam, là làm thế nào để giải quyết bài toán năng lượng. Để duy trì câu chuyện tăng trưởng, Việt Nam cần có đủ năng lượng để vận hành.”
“Chuyện này đã được nói đến suốt hai thập kỷ qua, nhưng thực tế thì tiến độ vẫn chưa đủ nhanh như kỳ vọng.”
Việt Nam trong thập kỷ tới
Nhìn về tương lai, ông Kritenbrink bày tỏ hy vọng rằng Việt Nam sẽ tiếp tục khẳng định vị thế trên trường quốc tế, và mối quan hệ Việt – Mỹ sẽ tiếp tục phát triển.
“Tôi hy vọng mười năm tới, chúng ta sẽ ngồi nhìn lại và thấy rằng: chúng ta đã cùng vượt qua những bất đồng thương mại, cùng tìm ra tiếng nói chung và quan hệ song phương đã thêm bền chặt.”
“Mong rằng khi ấy, chúng ta sẽ nói về một Việt Nam tiếp tục vươn lên, trở thành một mắt xích kinh tế - chiến lược quan trọng trong khu vực.”