Bắt đầu sự nghiệp coaching từ cuối những năm 90 tại Thung lũng Silicon, chị Mai Khôi là phụ nữ châu Á đầu tiên đạt chứng chỉ quốc tế Co-Active Professional Coach. Chị cũng là một trong những người tiên phong đưa coaching vào các tập đoàn lớn như BP, Bank of Montreal, Broadcom, Singtel…
Gặp chị lần đầu tiên tại một hội thảo về lãnh đạo, tôi đã ấn tượng ngay với năng lượng mà chị mang lại, vừa thoải mái, tràn đầy sự tự do, nhưng cũng dịu dàng, gần gũi như một người chị đang tâm tình. Hai thái cực có vẻ đối lập, nhưng đó có lẽ chính là biểu hiện của một người sống “toàn vẹn”.
Hơn 30 năm qua, chị đã đồng hành khai vấn cho hàng ngàn phụ nữ và nhà lãnh đạo trên khắp các châu lục, đồng thời là Master Coach cho hàng ngàn nhà khai vấn khác. Ở tuổi gần 60, khi nhiều người chọn nghỉ ngơi, chị lại mở ra một chương mới: năm 2023, chị cùng 2 thành viên khác cùng thành lập Toàn Vẹn Institute, đưa mô hình coaching 3N™ mà chị đã sáng tạo và phát triển về Việt Nam.
Ngày 11/10 vừa qua, cuốn sách Người Phụ Nữ Toàn Vẹn do chị Mai Khôi cùng đội ngũ Toàn Vẹn thực hiện đã ra mắt. Cuốn sách chứa đựng những nguyên lý cốt lõi nhất của mô hình 3N, cùng những câu chuyện thực tế từ các khách hàng đã thử nghiệm 3N từ khắp nơi trên thế giới, từ California, Thụy Điển, Azerbaijan đến Việt Nam. Nhân dịp này tôi đã có một buổi trò chuyện với chị Mai Khôi về hành trình trở nên toàn vẹn của một người phụ nữ.
Với chị, “toàn vẹn” có nghĩa là gì? Liệu nó có tạo ra một lý tưởng hoàn hảo khác?
Cuốn sách Người Phụ Nữ Toàn Vẹn thực ra có phiên bản tiếng Anh trước. Chị đã viết xong nó cách đây gần 5 năm, với tựa gốc là The Integrated Woman.
Từ “integrated” khi dịch sang tiếng Việt có rất nhiều nghĩa. Nó có thể là chính trực, thống nhất, tích hợp,... Nhưng tụi chị đã quyết định chọn dịch là “toàn vẹn”. Nó hoàn toàn không có nghĩa là hoàn hảo, mà là trạng thái đủ đầy của một người tìm thấy sự đồng điệu giữa các bản thể khác nhau bên trong họ.
Trong mô hình 3N, chị gọi đó là sự hòa thuận chung sống giữa Người Nông Dân, Nàng Công Chúa, và Nữ Tư Tế.
Người Nông Dân đại diện cho phần tính cách chăm chỉ, gánh vác, trách nhiệm và nỗ lực, nhưng mặt khác cũng thường phải chịu đựng và cố chấp. Họ thường mang các vết thương hình thành từ tuổi thơ, do thiếu tình yêu thương và sự chăm sóc.
Nàng Công Chúa đại diện cho phần tính cách mềm mại, vui vẻ, hấp dẫn. Nàng biết giá trị của mình ở đâu, biết tận hưởng, nâng đỡ, yêu thương chính mình cùng những người xung quanh.
Nữ Tư Tế là người dẫn dắt, đại diện cho phần trí tuệ, trực giác, biết đâu là điều đúng đắn và thời điểm thích hợp cho mọi việc.
Khi em toàn vẹn, em có thể cho đi nhiều mà không cảm thấy mất mát. Khi toàn vẹn, em có thể sống hết mình với công việc mà không thấy mình xa rời với sự nữ tính thường ngày, hay phải “đổi vai” thành người khác. Nhưng tiếc là hầu hết thời gian chúng ta chỉ thường sống bằng năng lượng của Người Nông Dân.
Tất nhiên để đạt được trạng thái toàn vẹn em phải thực hành liên tục, chứ không phải là một cảnh giới, một đích đến mà khi đạt được thì em không cần làm gì nữa.
Mô hình này cũng có phiên bản cho nam giới và các bạn LGBT+.
Chị bắt đầu ý thức về sự tồn tại của 3N từ khi nào?
Để gọi thành tên thì hơn 20 năm trước, còn lờ mờ nhận ra thì đã từ rất lâu trước đó. Đỉnh điểm là sau cuộc hôn nhân đầu tiên của chị.
Hồi còn nhỏ, mới 9 tuổi là chị đã biết nấu ăn, giặt giũ, chăm sóc em. Lên đại học thì chị tự trang trải học phí để hoàn thành tấm bằng kỹ sư. Khi biết yêu thì theo đuổi một người đàn ông suốt 3 năm, dù người ta “chạy gần chết”. Theo đuổi mãi thì cuối cùng người đó cũng trở thành chồng của chị.
Hai người sống với nhau, sinh được đứa con thì mọi chuyện bắt đầu đổ vỡ. Và không hiểu sao, lúc đó vũ trụ cũng “đá” chị ra khỏi nhà. Ống cống trước nhà chị bị bể, làm lụt luôn nguyên cả căn nhà của chị. Mọi thứ như muốn nổ tung!
Chị tự hỏi: Tại sao mình đảm đang, làm tất cả vì gia đình, cũng không đòi hỏi gì, nhưng chồng lại không yêu mình? Sao mình phải chật vật làm gần như tất cả một mình?
Tất nhiên bây giờ nhìn lại thì chị đã biết tại sao.
Chị còn nhớ dịp Valentine nhiều năm trước đó, khi hai người chỉ mới sống chung, anh có gửi cho chị một tấm thiệp. Trong đó viết “Will you marry me?”. Đáng lẽ đọc được vậy người ta phải cực kỳ vui sướng đúng không? Chị thì lặng lẽ cầm tấm thiệp đó lên phòng tắm, đứng một mình và nghĩ: “Ừ thì cũng có ai khác hỏi mình câu này đâu. Anh cũng đủ tốt với mình mà.”
Sau này chị mới biết rằng, anh gửi tấm thiệp đó chỉ bởi vì không biết tặng gì khác cho chị, chứ không xuất phát từ mong muốn sâu sắc. Còn chị thì đồng ý bắt đầu hôn nhân vì đối phương là người “đủ tốt”.
Khi em mô tả điều gì đó “đủ tốt”, đó có thể là vì em biết đủ, nhưng cũng có thể là vì em tự ti, không dám ưu tiên bản thân.
Sau ly hôn, chị nghiêm túc tìm học các kiến thức về Tình dục – Tình yêu – Mối quan hệ và tìm tới hỗ trợ của coach.
Trong một buổi coaching, chị đã chia sẻ với người khai vấn của mình rằng, chị thấy như bên trong chị có 3 người đang sống vậy. Một người lúc nào cũng cực khổ, chăm chỉ, kiên cường, nhưng lại không đạt được thứ mình muốn. Lâu lâu chị lại thấy một nàng công chúa, đầy tình yêu thương. Rồi cũng có một phần nào đó rất “kỳ diệu” – một tiếng nói bên trong thôi thúc chị hành động điều gì đó. Mỗi lần tiếng nói này xuất hiện, nó sẽ thay đổi cuộc đời chị. Mà thay đổi nghĩa là phải phá vỡ một điều gì đó đã cũ, nên thành thử chị vừa trân trọng vừa sợ tiếng nói đó.
Khái niệm 3N đã dần dần hình thành từ giai đoạn đó. Nhưng thời gian đầu chị chỉ thực hành và chia sẻ với người quen như một “công thức bí mật”.
Mối quan hệ của chị với những người thân thiết đã thay đổi thế nào sau giai đoạn đó?
1-2 năm sau khi thực hành kết nối Người Nông Dân - Nàng Công Chúa và Nữ Tư Tế của mình, chị đã gặp người chồng thứ 2 của chị. Chị cũng giúp anh thực hành kết nối 3N. Và ngược lại, chính anh là một trong những người giúp chị tự tin hơn về mô hình riêng mình đã phát triển, và từ đó quyết định chia sẻ nó rộng rãi hơn.
Ban đầu khi anh đến với chị, Người Nông Dân bên trong anh cũng đang ngột ngạt với cuộc sống, nhưng sau đó anh đã kết nối được với Nhà Vua và Pháp Sư của mình. Và tụi chị đã ở bên nhau hơn 15 năm.
Như chị nói thì toàn vẹn không có nghĩa là hoàn hảo.
Có những mối quan hệ vẫn rất khó để làm lành, để luôn tìm thấy mình toàn vẹn khi ở bên cạnh họ, hoặc giúp họ toàn vẹn. Nhưng trong những lúc khó khăn, 3N có thể giống như chiếc la bàn, giúp mình không lạc đường quá sâu.
Chẳng hạn như mối quan hệ giữa chị và mẹ. Ai cũng biết chị yêu và quan tâm bà nhiều, nhưng để hòa hợp với mẹ thì không dễ chút nào. Hai người cứ lật qua lật lại giữa trạng thái yêu quý, quây quần, rồi lại tránh nhau, trốn vào điện thoại. Nhưng có lẽ bài học về tình yêu là vậy: Cảm thấy bực bội, rồi vẫn ở lại vì nhau. Cứ để mọi thứ trôi, rồi lại quay về, rồi vẫn thương.
Chị biết bên trong mình có Nàng Công Chúa luôn nhắc chị hãy luôn kết nối với mọi người, yêu lấy Người Nông Dân chăm chỉ, gánh vác, yêu Nữ Tư Tế biết rõ sứ mệnh hành động của mình.
Khi khai vấn cho khách hàng trên khắp thế giới, chị nhận thấy 3N của phụ nữ Việt Nam có gì khác biệt?
Người Nông Dân bên trong phụ nữ Việt rất khác. Một mặt, họ kiên cường hơn, nhưng mặt khác, cũng khó thay đổi hơn. Có lẽ vì phụ nữ Việt thường chịu nhiều áp lực hơn, do các tiêu chuẩn từ cha mẹ, gia đình và xã hội.
Ngoài ra, chị cũng thấy vết thương tâm lý ở đây thường sâu sắc hơn. Có lẽ vì chiến tranh chỉ mới kết thúc 50 năm. Xã hội đã thay đổi nhiều nhưng chấn thương liên thế hệ vẫn còn ảnh hưởng lớn, khiến quá trình chữa lành khá khó khăn.
Nhưng những khách hàng người Việt của chị thường là những người kiên nhẫn hơn. Nên với chị như vậy cũng có nghĩa là nhiều hy vọng hơn!
Cuốn sách Người Phụ Nữ Toàn Vẹn có ý nghĩa thế nào với chị?
Đây là cuốn sách đầu tiên của chị có phiên bản tiếng Việt, sau hai cuốn sách trước được đăng ký ở Mỹ và Tây Ban Nha. Thế nên đây chắc chắn là một cuốn sách đặc biệt với chị.
Vài học trò và khách hàng của chị khi đọc được bản tiếng Anh đã rất thích, nhưng họ cũng nói với chị: Nếu chỉ đơn thuần dịch từ tiếng Anh sang tiếng Việt thì cuốn sách này sẽ không đủ hấp dẫn. Thế là họ giúp chị điều chỉnh và viết bổ sung để phù hợp hơn với bối cảnh Việt Nam. Khi sách đã hoàn thành, tình cờ một người bạn mới có chung sở thích thưởng trà lại đề xuất sẽ giúp chị kết nối với nhà xuất bản.
Mọi thứ cứ kết nối với nhau, nên chị tin rằng hành trình hoàn thiện và xuất bản cuốn sách này cũng là một ví dụ cho sự “toàn vẹn”. Tụi chị tận dụng được sức mạnh kết hợp giữa Người Nông Dân chăm chỉ (hoàn thành cuốn sách chỉ trong vài tháng), sự thu hút chân thành của Nàng Công Chúa để được ủng hộ từ những nhân duyên không ngờ tới, và Nữ Tư Tế dẫn đường với lý tưởng hướng tới cộng đồng.
Trong cuốn Người Phụ Nữ Toàn Vẹn, ngoài các kiến thức về mô hình 3N và các bước thực hành, các em có thể đọc cả câu chuyện về vài khách hàng của chị. Chẳng hạn, một người phụ nữ phụ thuộc cảm xúc vào đàn ông và nghiện yêu, một phụ nữ giỏi giang nhưng vẫn luôn thấy mệt và tự hỏi “Sao mình phải cố gắng nhiều thế này?”, và còn nhiều câu chuyện khác, bao gồm cả các trường hợp của các bạn thuộc cộng đồng LGBT+.
Chị không nghĩ chúng ta có thể chạm được tới trạng thái hoàn hảo, nhưng hoàn toàn có thể sống toàn vẹn. Hãy cùng làm lành với Người Nông Dân đang kiệt sức của mình, để Nàng Công Chúa xuất hiện và Nữ Tư Tế được tỏa sáng.