Có một thỏa thuận ngầm mà gia đình chúng tôi đồng ý với nhau. Tôi và bố, những người đàn ông, lao ra ngoài kia, chiến đấu với thế giới của công việc, với những cuộc họp, KPI và áp lực cơm áo gạo tiền. Mẹ và chị, những người phụ nữ, sẽ quán xuyến thế giới của tã, sữa, cơm nước và những bài hát ru.
Tôi dĩ nhiên không hề coi nhẹ công việc của mẹ và chị. Nhưng trong thâm tâm, tôi luôn tin rằng họ được có một sự bình yên mà công việc của tôi không bao giờ có được. Họ không có những deadline như treo trên đầu, không có những email phải trả lời lúc nửa đêm, không có những câu quát mắng từ sếp và những lời gièm pha của đồng nghiệp. Nó vất vả, đúng, nhưng là một sự vất vả chân phương. Nó mệt mỏi, nhưng nó mang theo cả tình yêu thương gia đình. Nếu chị bận, đã có mẹ tôi. Nếu mẹ và chị tôi bận, đã có cả bà thông gia. Luôn có những người phụ nữ cùng nhau làm.
Cho đến chiều hôm đó.
Chị tôi có một buổi họp lớp. Bố mẹ tôi về quê. Bà thông gia thì cũng vướng việc gì đó. Bất thình lình, “đội ngũ phụ nữ” đồng loạt không có ở nhà. Chỉ còn tôi, và đứa cháu bốn tuổi “siêu nghịch ngợm” vừa lăn lộn ở sân vận động về.
Tóc nó lấm tấm đất cát, mặt mũi dính vệt sô cô la, và cả người tỏa ra thứ mùi đặc trưng của cỏ, đất, và mồ hôi. Nó cần phải tắm! Chuyện hiển nhiên.
Nhưng người tắm cho nó ngoài tôi thì còn ai khác? Chuyện này thì không còn hiển nhiên nữa.
"Đi tắm nào anh bạn," tôi ra lệnh.
"Không! Mẹ với bà tắm cho V cơ!" nó đáp, dứt khoát.
Cuộc chiến bắt đầu.
Tôi dùng lý lẽ, "Anh bạn bẩn lắm rồi, không đi ngủ thế này được đâu!"
Tôi dọa dẫm, "Không tắm là vi khuẩn ăn hết người đấy".
Tôi nịnh nọt, “Tắm xong cậu cho xem hoạt hình".
Mọi chiến lược đều vô dụng. Nó chỉ đứng đó, khoanh tay, lắc đầu. “V muốn mẹ tắm cho!”
Thuyết phục một đứa trẻ bốn tuổi làm điều nó không muốn, khéo còn khó hơn thuyết phục mấy sếp duyệt kịch bản quan trọng. Đây không phải vấn đề logic, đây là chuyện cảm xúc và kết nối.
Cuối cùng, bằng một thỏa hiệp long trời lở đất về việc mang cả con khủng long bạo chúa bằng nhựa vào nhà tắm, tôi cũng lôi được nó vào "trận địa". Và đó là lúc tôi nhận ra mình hoàn toàn không được trang bị cho cuộc chiến này.
Nhiệt độ nước là thử thách đầu tiên. Nóng quá nó la, lạnh quá nó khóc. Tôi loay hoay với cái vòi sen, cảm thấy như một gã kỹ sư non trẻ mới đang cố tháo lắp một cái tên lửa. Làm sao để xối nước mà không vào mắt nó? Tay tôi quá to để làm một cái mái che hiệu quả. Dầu gội có mùi táo mà nó yêu thích, nhưng dưới bàn tay thô ráp của tôi, nó không còn là một sự vuốt ve dịu dàng. Tôi gãi. Nó kêu đau. Tôi giảm lực. Nó kêu buồn. Nó vừa giãy vừa cười vang cả phòng.
Đỉnh điểm là khi tôi cố gắng gội đầu cho nó. Thằng bé ngọ nguậy, nước và bọt xà phòng bắn tung tóe. Tôi phải dùng một tay giữ chặt nó, một tay cố gắng gội, cả người căng như dây đàn để ngăn dòng nước xà phòng chảy vào đôi mắt đang mở to đầy cảnh giác của nó. Trong không gian ẩm ướt và hỗn loạn đó, tôi bỗng thấy mình bất lực. Hóa ra, để tắm cho một đứa trẻ, sức mạnh là thứ vô dụng nhất. Cái cần thiết là sự kiên nhẫn của một vị thánh, sự khéo léo của một nghệ sĩ, và một tình yêu đủ lớn để biến sự hỗn loạn thành hoạt động vui vẻ. Tôi cố văn chương là thế, nhưng sự thật là mọi thứ tung tóe và hỗn loạn.
Và rồi, không biết bằng cách nào, tôi đã làm được. Khi lớp bọt xà phòng cuối cùng trôi đi, thằng bé bỗng thôi ngọ nguậy. Cháu tôi ngửa đầu ra sau, dựa hoàn toàn vào vòng tay tôi, và bật cười khanh khách khi dòng nước ấm chảy qua tóc nó. Trong chuỗi khoảnh khắc đó, thế giới như ngừng lại. Chỉ còn tôi và thằng nhóc ấy và tiếng cười trong veo vang khắp nhà tắm. Không còn là cuộc chiến nữa. Tôi tắm cho cháu mình, và tôi cảm thấy đang ôm trọn cả thế giới bé bỏng của cả gia đình vào lòng.
Lúc quấn “anh bạn”hít hà mùi tóc thơm mát, tôi mới hiểu: chuỗi công việc mà tôi vẫn coi là “hiển nhiên” của mẹ và chị, thực ra là cả một hành trình dài của sự hiện diện, kiên nhẫn và tin cậy.
Để một đứa trẻ chỉ chịu cho mẹ tắm, không phải vì nó “khó chiều”, mà vì mẹ luôn ở đó, mỗi ngày, đủ dịu dàng và đủ đáng tin.
Giữa sự vất vả ấy, vẫn có một niềm hạnh phúc rất riêng: được gắn bó, được chăm sóc, được hiện diện.
Một niềm vui mà những người chỉ quen “lao ra ngoài kia” như tôi, thường không kịp nhận ra.
Bởi việc chăm sóc trong nhà dù chứa đầy tình yêu và niềm vui, vẫn là một dạng công việc đòi hỏi sức lực, thời gian, và cả sự kiên nhẫn, khoan dung. Một công việc đáng lẽ nên được chia sẻ giữa tất cả thành viên trong nhà, chứ không chỉ dồn lên vai phụ nữ.
Bản thỏa thuận phân chia ngầm giữa chúng tôi đã đến lúc cần phải được viết lại. Có lẽ nên bắt đầu từ những việc nhỏ nhất, như là tắm và gội đầu cho những đứa trẻ.
Bài viết này thuộc chuỗi bài “Thấy giới trong thế giới” được thực hiện bởi Nhà Nhiều Cột, trong khuôn khổ Tuần lễ Giới 2025.
“Thấy Giới Trong Thế Giới” là tập hợp những câu chuyện đời thường, ghi lại những khoảnh khắc chúng ta nhận ra các khuôn mẫu giới đang hiện diện và ảnh hưởng đến cuộc sống của mình. Đó có thể là một hành động can đảm bước ra khỏi khuôn mẫu, một lựa chọn nghề nghiệp thách thức định kiến truyền thống, hay giản dị hơn, là khoảnh khắc nhận được sự chấp nhận dịu dàng và vòng tay nâng đỡ của gia đình, bạn bè khi học được cách yêu thương và khoan dung với chính mình.
Thân mời bạn cùng Nhà Nhiều Cột chia sẻ khoảnh khắc “thấy giới trong thế giới” của bạn tại link. Câu chuyện của bạn sẽ góp sức vào sứ mệnh lan tỏa những câu chuyện chân thực và truyền cảm hứng về hành trình vượt qua định kiến giới, xây dựng một không gian đối thoại khoan dung và tôn trọng, góp phần thúc đẩy tiến trình bình đẳng giới tại Việt Nam.
Tuần lễ Giới 2025 được khởi xướng bởi Doanh nghiệp xã hội ECUE và TUVA Communication, với sự đồng hành của Vietcetera và Complex 01, nhằm thúc đẩy tiến trình bình đẳng giới trong cuộc sống của cá nhân và cộng đồng.
Theo dõi các hoạt động trong Tuần lễ Giới tại đây.