Thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ chính thức gia nhập nhóm Thị trường Mới nổi của FTSE Russell sau hơn một thập kỷ dừng lại ở nhóm “Thị trường Cận biên” (Frontier). Để mở đường cho bước tiến này, thị trường Việt Nam đã có những cải thiện đáng kể về khả năng tiếp cận thị trường, hệ thống thanh toán bù trừ, thanh khoản và cơ chế bảo vệ nhà đầu tư. Nếu duy trì được đà cải thiện này, Việt Nam có thể thu hút dòng vốn nước ngoài ổn định hơn trong dài hạn, đồng thời khẳng định vị thế là một trong những điểm đến đầu tư đáng chú ý của khu vực châu Á.
Bên cạnh cơ hội, việc được nâng hạng cũng đặt ra trách nhiệm lớn hơn cho Việt Nam trong việc tiếp tục hoàn thiện thị trường theo hướng minh bạch, đáng tin cậy và dễ tiếp cận hơn với nhà đầu tư toàn cầu.
Nâng hạng chính thức vào tháng 09/2026
Quyết định này được FTSE Russell công bố ngày 07/10 trong kỳ rà soát phân loại quốc gia định kỳ. Việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường “Cận biên” lên thị trường “Mới nổi thứ cấp” dự kiến sẽ có hiệu lực vào ngày 21/09/2026. Tuy nhiên, điều này vẫn phụ thuộc vào một đợt đánh giá giữa kỳ vào tháng 03/2026, trong đó trọng tâm là mức độ tiếp cận thị trường dành cho các công ty môi giới toàn cầu.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho rằng đây là dấu mốc quan trọng, thể hiện Việt Nam đang đi đúng hướng.
“Việc thị trường chứng khoán Việt Nam được chính thức nâng hạng là minh chứng rõ ràng cho con đường phát triển đúng đắn và năng lực hội nhập ngày càng sâu rộng vào hệ thống tài chính toàn cầu,” ông Thắng cho biết.
“Bộ Tài chính sẽ tiếp tục thúc đẩy cải cách toàn diện, nâng cao khả năng tiếp cận cho cả nhà đầu tư trong và ngoài nước, đồng thời đẩy nhanh quá trình hiện đại hóa và số hóa hạ tầng thị trường, hướng tới xây dựng một thị trường minh bạch và hiệu quả hơn.”
Ông David Sol, Giám đốc Chính sách Toàn cầu của FTSE Russell, nhận định: “Việc tái phân loại Việt Nam phản ánh những cải thiện rõ rệt trong hạ tầng thị trường. Chúng tôi mong muốn tiếp tục hợp tác để duy trì tiến độ cải cách cho đến thời điểm nâng hạng chính thức vào tháng 09/2026.”
Việt Nam có thể thu hút hàng tỷ USD sau khi được nâng hạng thị trường
Trong bối cảnh kinh tế trong nước tăng trưởng ổn định, chỉ số VN-Index đã tăng khoảng 30% từ đầu năm đến nay, phần lớn nhờ kỳ vọng vào quyết định nâng hạng từ FTSE.
Việt Nam đã nằm trong danh sách theo dõi nâng hạng của FTSE Russell từ năm 2018. Kể từ đó, Chính phủ đã thực hiện một loạt cải cách dài hạn nhằm khắc phục các rào cản về khả năng tiếp cận thị trường, thanh toán và bảo vệ nhà đầu tư.
Theo ước tính của VinaCapital, quyết định nâng hạng lần này có thể giúp Việt Nam thu hút thêm 5–6 tỷ USD dòng vốn ngoại trong trung hạn – một cột mốc có ý nghĩa tương tự như quá trình hơn 10 năm gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (World Trade Organization) của Việt Nam vào năm 2006. Mặc dù con số này không quá lớn nhưng nó vẫn là tín hiệu tích cực trong bối cảnh Việt Nam đã có ba năm liên tiếp bị rút ròng tổng cộng 8,5 tỷ USD vốn ngoại.
Ông Craig Martin, Chủ tịch Dynam Capital, nhận định việc được nâng hạng sẽ mở ra “dòng vốn nước ngoài đáng kể”, với ước tính dòng tiền thụ động từ các quỹ ETF và các quỹ chủ động có thể dao động trong khoảng 4-10,4 tỷ USD trong vòng 12–18 tháng tới.
Những tác động đáng chú ý như sau:
- Ngắn hạn: Tác động thực tế sẽ còn khiêm tốn trong lúc Việt Nam tiếp tục hoàn thiện các điều kiện để chính thức được nâng hạng vào tháng 09/2026.
- Trung hạn: Nâng tầm hình ảnh và sự hiện diện của Việt Nam trên bản đồ thị trường tài chính toàn cầu.
- Dài hạn: Tăng độ sâu và thanh khoản thị trường, góp phần giảm chi phí giao dịch và củng cố niềm tin nhà đầu tư.
- Khẳng định tính đúng đắn của chương trình cải cách mà Chính phủ Việt Nam đang theo đuổi, hướng đến xây dựng một thị trường tài chính minh bạch và dễ tiếp cận hơn.
- Áp lực và sự giám sát đối với việc duy trì tính liêm chính của các cải cách sẽ gia tăng khi Việt Nam bước vào hệ thống phân loại quốc tế.
Các chuyên gia nhấn mạnh rằng, việc được nâng hạng nên được xem là điểm khởi đầu cho một giai đoạn phát triển mới thay vì là đích đến.
Theo VinaCapital, mục tiêu dài hạn là nâng quy mô thị trường chứng khoán Việt Nam từ mức tương đương 75% GDP hiện tại lên 120% vào năm 2030. Một số chuyên gia phân tích lạc quan hơn cho rằng phần thưởng lớn hơn nhiều sẽ là đạt được vị thế thị trường mới nổi trên chỉ số MSCI - nơi quản lý lượng tài sản lên tới khoảng 1.400 tỷ USD, cao gấp nhiều lần so với quy mô 150 tỷ USD của chỉ số FTSE Emerging Markets.
Trong khi đó, Chính phủ vẫn đang triển khai kế hoạch cải cách toàn diện theo Quyết định 2014/QĐ-TTg, nhằm thúc đẩy nâng hạng thị trường và gỡ bỏ các rào cản cho nhà đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cũng cảnh báo rằng việc nâng hạng đi kèm với nguy cơ bị hạ bậc trở lại nếu Việt Nam không duy trì được sự ổn định thị trường. Đây là trách nhiệm mà Việt Nam cần nỗ lực thực hiện, nhất là khi cột mốc tháng 09/2026 đang đến gần.