“Thầy đã vực dậy những phụ huynh nhiều lúc nghĩ mình bất hạnh, chìm đắm trong day dứt, khổ đau như chúng tôi. Trái tim và sự minh triết của thầy đã khiến chúng tôi hồi sinh, tin rằng hạnh phúc phải từ những yêu thương chân thành, nhỏ bé, và không theo khuôn mẫu nào cả. Thầy không từ bỏ thế giới này, tôi tin là tình yêu của Thầy với con người sẽ tiếp tục soi đường cho chúng ta. Tất cả những ông bố bà mẹ luôn mong muốn con mình hạnh phúc cũng sẽ tuyệt đối tin rằng Thầy vẫn ở đây. Nhưng tôi không ngăn được nước mắt mình cứ chảy….”
Đây là lời nhắn của một người bạn tôi sáng nay, một bà mẹ đã 10 năm theo đuổi các phương pháp giáo dục đặc biệt cho con mình, và chỉ tìm thấy bình an, thấy mình cũng hạnh phúc với con trai (được phát hiện tự kỷ từ năm 2 tuổi), sau khi được biết đến Giáo sư Hà Vĩnh Thọ.
Nhờ ông, người mẹ ấy - một thạc sĩ kinh tế, có cậu con trai từng bị coi là "ác mộng" của các căn hộ hàng xóm - đã hiểu rằng trẻ tự kỷ là những đứa trẻ đặc biệt. Một đứa trẻ tăng động có thể cần thiên nhiên để leo trèo khám phá. Khi mỗi đứa trẻ được sống đúng với bản chất và nhu cầu của mình, đó cũng là lúc ta chạm tới hạnh phúc đích thực: không phải những niềm vui thoáng chốc, mà là hành trình khám phá bản thân và phát triển những điểm mạnh, tài năng độc đáo của mỗi người.
Từng là Giám đốc Trung tâm Tổng Hạnh phúc Quốc gia tại Bhutan (2012 - 2018) - quốc gia duy nhất có chỉ số GNH (Gross National Happiness), Giáo sư Hà Vĩnh Thọ đã khát khao đem ánh sáng tri thức về Hạnh phúc đến cho mọi người. Một xã hội hạnh phúc sẽ là tổng hợp của các cá thể hạnh phúc. Một cá thể hạnh phúc cần thuộc về Hệ sinh thái hạnh phúc: Gia Đình Hạnh phúc, Ngôi làng Hạnh phúc, Trường học Hạnh phúc.
Bộ sách Hạnh phúc của ông thấm đẫm tình yêu với con người, các quan điểm giáo dục đặc biệt và những minh triết sâu xa: Happy Children (Những đứa trẻ Hạnh phúc); Happy Schools (Trường học Hạnh phúc); Happy Families (Gia đình Hạnh phúc); Happy Village (Ngôi làng Hạnh phúc); Con đường tỉnh thức…
Theo ông, một đứa trẻ sinh ra sẽ nhận được ba chiều ảnh hưởng đến hạnh phúc của cuộc đời chúng sau này: Yếu tố di truyền, môi trường gia đình, bạn bè xã hội, và chiều thứ ba bí ẩn nhất là chiều sâu trong bản thân tâm thức của đứa trẻ. Trong cuộc trò chuyện với MC Thùy Minh ở Have A Sip, ông cho rằng muốn hạnh phúc, con người ta cần “thay đổi từ bên trong trước khi thay đổi môi trường”. Một phần lớn của hạnh phúc đến từ cách ta nhìn nhận, cách ta đối thoại với bản thân và người khác. Dù hoàn cảnh có nhiều khó khăn, nếu tư duy nội tâm được rèn luyện, hạnh phúc vẫn có thể được tìm thấy.
Tại Việt Nam, đặc biệt tại quê nhà của ông, tỉnh Thừa - Thiên Huế, Giáo sư Hà Vĩnh Thọ và các cộng sự đã thực hiện những chương trình huấn luyện cho các thầy cô về chương trình giáo dục chú trọng cảm xúc của trẻ, với việc tạo một môi trường học đường vui vẻ và quan tâm đến những vấn đề của cộng đồng, môi trường… Điều mà ông đem đến cho chúng ta là những khai phá rất thú vị, sắc sảo, tư duy logic và tư duy chiến lược về Giáo dục.
Môi trường giáo dục muốn có những con người Hạnh phúc thì Trường học phải Hạnh phúc. “Happy schools” của Giáo sư Hà Vĩnh Thọ đã phác họa nên khối kiến trúc tinh thần của một trường học hạnh phúc, bắt đầu từ những mối quan hệ trong cộng đồng nhà trường và tâm thế tích cực của người thầy, cải thiện điều kiện làm việc cho giáo viên, trang bị cách thực hành và kỹ năng giúp giáo viên hạnh phúc với nghề, và rồi kiến tạo một môi trường học tập an toàn, thân thiện, ấm áp, nuôi dưỡng sự vui tươi, bản lĩnh kiên cường và kích thích trí tò mò ham học hỏi ở học sinh.
Một nhà phê bình văn học Nga từng nói: “Những quyển sách cũ không phải là sách cũ, chúng là những bí mật đã bị đánh mất”. Bí mật của Hạnh phúc đã được Giáo sư Hà Vĩnh Thọ khai thông con đường đi đến.
Giáo sư đã từ biệt chúng ta để đến những chiều không gian tư tưởng và dựng các Trạm Hạnh phúc mới.
Trên trần gian bận rộn, nhọc nhằn, mù mịt mưa của những ngày bão, chắc sẽ có nhiều người đang giống tôi, kéo rèm cửa, pha một tách trà, mở nghe lại giọng nói của ông: “Thay vì đặt mục tiêu lớn lao, nên bắt đầu từ những hành động nhỏ, để từng bước nuôi dưỡng hạnh phúc…”
Di sản Hạnh phúc của ông, sẽ tiếp tục lấp lánh…