Việt Nam vươn lên hạng 55 trong Global Startup Ecosystem Index 2025 | Vietcetera
Billboard banner
Vietcetera

Vietnam Innovators DigestViệt Nam vươn lên hạng 55 trong Global Startup Ecosystem Index 2025

Đây là năm thứ ba liên tiếp Việt Nam cải thiện thứ hạng, nhờ lực lượng lao động trẻ, năng động, hệ sinh thái hỗ trợ ngày càng phát triển và vai trò điều phối tích cực từ chính phủ.

Việt Nam vươn lên hạng 55 trong Global Startup Ecosystem Index 2025

Nguồn: Pexels

Coolmate hoàn tất vòng gọi vốn Series C và giao dịch cổ phần thứ cấp

Coolmate – thương hiệu thời trang nam D2C mang đậm dấu ấn “Made in Vietnam” – vừa huy động thành công 20,2 triệu USD trong vòng gọi vốn Series C, nâng định giá sau đầu tư lên 98,1 triệu USD. Vòng này do Vertex Growth Cool Japan Fund dẫn dắt, mỗi bên rót 7,6 triệu USD, cùng sự tham gia của nhà đầu tư mới YOH CVC Vertex Ventures SEA Fund V. Song song với vốn đầu tư mới, các nhà đầu tư giai đoạn đầu cũng đã chốt lời toàn phần hoặc một phần thông qua giao dịch cổ phần thứ cấp, với 8,83% cổ phần được sang nhượng.

Được thành lập tại Hà Nội vào năm 2019, Coolmate đang mở rộng từ nền tảng bán hàng trực tuyến sang bán lẻ offline qua các đối tác lớn như Aeon, WinMartBig C, đồng thời đã chính thức gia nhập Amazon Mỹ với dòng vớ thể thao, ghi nhận hơn 25.000 đơn hàng mỗi tháng chỉ sau vài tháng ra mắt. Nguồn vốn mới sẽ giúp Coolmate mở rộng ra thị trường quốc tế, phát triển hệ thống cửa hàng vật lý và chuẩn bị ra mắt dòng sản phẩm dành cho nữ.

alt
Vớ nữ của Coolmate trên Amazon. | Nguồn: Coolmate, VnExpress

Thương vụ của Coolmate cho thấy hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam đang trưởng thành. Các quỹ đầu tư giai đoạn đầu như DSG, Do Ventures, CyberAgent đã hiện thực hóa lợi nhuận mà không cần đến IPO hay M&A. Trong khi đó, các quỹ đầu tư tăng trưởng và chiến lược như Vertex Growth, Cool Japan Fund, và YOH CVC tiếp tục gia tăng tỷ lệ sở hữu – cho thấy sự tin tưởng lớn vào tiềm năng của Coolmate. Công ty đang đi đúng “sách lược” D2C: dẫn đầu trong nước, xây dựng hiện diện đa kênh và thử sức ở thị trường quốc tế như Amazon Mỹ. Điều này giúp Coolmate củng cố vị trí là một trong những thương hiệu D2C hàng đầu tại Việt Nam với tiềm năng tăng trưởng vượt bậc.

Sari Murni của Indonesia thâu tóm Bibica giữa làn sóng mở rộng ngành hàng tiêu dùng

Công ty sản xuất snack Indonesia Sari Murni Abadi (SMA), nổi tiếng với thương hiệu Momogi, vừa hoàn tất thương vụ mua lại Bibica – một trong những thương hiệu bánh kẹo lâu đời của Việt Nam – từ Tập đoàn PAN. Dù giá trị thương vụ không được công bố, thương vụ này mang lại cho SMA quyền tiếp cận ngay lập tức với mạng lưới phân phối sẵn có của Bibica gồm hơn 100.000 điểm bán hàng và các nhà máy sản xuất đặt tại Long An và Hà Nội, giúp SMA nhanh chóng thâm nhập sâu vào thị trường Việt Nam đang tăng trưởng mạnh. Đối với PAN Group, đây là lần rút lui hoàn toàn sau 8 năm nắm giữ, tiếp nối việc Tập đoàn Lotte (Hàn Quốc) đã thoái toàn bộ vốn trước đó.

alt
Sari Murni Abadi (SMA) mua lại Công ty Bibica của Việt Nam từ Tập đoàn PAN Group. | Nguồn: CafeF

Đây là một phần trong chiến lược của SMA nhằm mở rộng danh mục sản phẩm sang lĩnh vực bánh quy và bánh kẹo, đồng thời củng cố vai trò của doanh nghiệp như một nhà sản xuất và phân phối FMCG (hàng tiêu dùng nhanh) tầm khu vực. Thương vụ cũng hướng đến việc nâng cao hiệu quả vận hành xuyên biên giới và tăng cường năng lực đổi mới và R&D. Thị trường bánh kẹo Việt Nam – được định giá khoảng 1,77 tỷ USD vào năm 2025 và dự kiến tăng trưởng 6,81% mỗi năm đến 2030 – đang trở thành mảnh đất màu mỡ cho các doanh nghiệp mở rộng.

Thương vụ mua lại Bibica của Sari Murni Abadi cho thấy tầm quan trọng ngày càng lớn của Việt Nam trong chiến lược mở rộng khu vực của các doanh nghiệp ASEAN. Hoạt động M&A này phản ánh rõ xu hướng cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường tiêu dùng Việt Nam, trong bối cảnh các nhà đầu tư nước ngoài gia tăng hiện diện và tích hợp chuỗi giá trị xuyên biên giới để tiếp cận tệp người tiêu dùng đang mở rộng nhanh chóng.

Chương trình UniVentures Singapore – Việt Nam nhắm đến thế hệ startup mới

BLOCK71 – sáng kiến hệ sinh thái khởi nghiệp của NUS Enterprise – vừa hợp tác cùng Temasek Foundation để triển khai chương trình UniVentures tại Việt Nam. Dựa trên mô hình “Từ trường đại học đến kỳ lân”, chương trình hướng đến ươm tạo những startup triển vọng được sáng lập bởi sinh viên, cựu sinh viên và nhà nghiên cứu Việt Nam. Dù ban đầu dự kiến hỗ trợ 1.000 nhà sáng lập, chương trình đã thu hút gần 1.500 đơn đăng ký, cho thấy tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ trong cộng đồng đại học Việt Nam.

alt
Từ trái sang: ông Edward Lim, Giám đốc quốc gia của BLOCK71 Vietnam, cùng ông Vinnie Lauria, nhà sáng lập kiêm đối tác quản lý của Golden Gate Ventures, chia sẻ những góc nhìn về hành trình khởi nghiệp tại lễ ra mắt UniVentures | Nguồn: BLOCK71 Vietnam, Tuổi Trẻ

UniVentures cung cấp hỗ trợ thiết yếu cho các startup giai đoạn đầu, bao gồm cố vấn, kết nối thị trường và mạng lưới đầu tư trong khu vực. Quỹ đầu tư Golden Gate Ventures cũng cam kết giải thưởng lên đến 250.000 USD để hỗ trợ tối đa 10 startup xuất sắc nhất từ chương trình. Sáng kiến này còn nhận được hậu thuẫn từ nhiều tổ chức lớn như Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia (NIC), Tony Blair Institute for Global Change (tạm dịch: Viện Tony Blair vì Thay đổi Toàn cầu), Google Cloud và các trường đại học lớn tại Hà Nội và TP.HCM như ĐH Công nghiệp Hà Nội, ĐH Bách khoa Hà Nội, ĐH Bách khoa TP.HCM.

Sáng kiến UniVentures đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc hình thành cầu nối tri thức và dòng vốn giữa Singapore và Việt Nam. Bằng việc tập trung vào giai đoạn sớm của hành trình khởi nghiệp – từ cố vấn, mạng lưới đến nguồn vốn phù hợp – chương trình góp phần khai thác tiềm năng đổi mới sáng tạo trong các trường đại học Việt Nam. Sự hợp tác giữa nền tảng Singapore (BLOCK71/Temasek Foundation) và phía Chính phủ Việt Nam (NIC) thể hiện mối quan tâm chiến lược chung trong việc thúc đẩy quan hệ song phương về công nghệ cao và đổi mới sáng tạo.

Hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam thăng hạng nhưng vẫn còn nhiều nút thắt

Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế là trung tâm khởi nghiệp của khu vực, vươn lên hạng 55 toàn cầu trong bảng xếp hạng Global Startup Ecosystem Index 2025 và duy trì vị trí thứ 5 ở Đông Nam Á. Đây là năm thứ ba liên tiếp Việt Nam cải thiện thứ hạng, nhờ lực lượng lao động trẻ, năng động, hệ sinh thái hỗ trợ ngày càng phát triển và vai trò điều phối tích cực từ chính phủ. Tuy nhiên, hệ sinh thái khởi nghiệp vẫn đối mặt với nhiều hạn chế. Chỉ 0,4% trong tổng số 940.000 doanh nghiệp đang hoạt động được phân loại là startup đổi mới sáng tạo. Bên cạnh đó, dòng vốn đầu tư mạo hiểm (VC) cũng đang giảm sút, từ mức đỉnh 1,4 tỷ USD năm 2021 xuống chỉ còn 500–600 triệu USD trong các năm gần đây.

Những rào cản chính bao gồm khuôn khổ pháp lý chưa rõ ràng, quy mô quỹ VC trong nước còn nhỏ và hạ tầng đổi mới sáng tạo còn yếu. Tính đến nay, chỉ có hai startup Việt đạt định giá từ 2-3 tỷ USD, cho thấy hạn chế về quy mô và tầm ảnh hưởng toàn cầu. Để tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành “Quốc gia khởi nghiệp” mang tầm cạnh tranh quốc tế, Việt Nam được khuyến nghị thúc đẩy văn hóa đổi mới trên toàn xã hội, tăng cường đầu tư vào hạ tầng AI, phát triển mô hình đầu tư đồng cấp (co-investment) và xây dựng chính sách visa cởi mở hơn cho tài năng khởi nghiệp. Bên cạnh đó, việc thiết lập hệ thống chỉ số đánh giá hiệu quả (KPI) rõ ràng về bằng sáng chế, việc làm R&D và khả năng huy động vốn sẽ đóng vai trò then chốt trong tăng trưởng dài hạn.

alt
Nguồn: Pexels

Startup Việt cần ưu tiên dòng tiền nếu muốn IPO thành công

Khi hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam ngày càng trưởng thành, các nhà sáng lập hướng đến IPO đang nhận được những lời khuyên thực tế hơn. Tại một hội thảo gần đây do Genesia Ventures tổ chức ở TP.HCM, ông Lê Duy (Phó Tổng Giám đốc VinaCapital Group) nhấn mạnh: sau giai đoạn tăng trưởng nhanh ban đầu, yếu tố quyết định giá trị IPO sẽ không còn là lợi nhuận dự kiến mà là khả năng tạo ra dòng tiền ổn định từ hoạt động kinh doanh. Giới đầu tư ngày càng ưu tiên sức khỏe tài chính thật sự thay vì những con số lợi nhuận “trên giấy”.

Để sẵn sàng cho IPO, startup cần hội tụ đủ ba yếu tố cốt lõi:

  • Sản phẩm và mô hình tăng trưởng rõ ràng, có giá trị thật, định hướng kinh doanh cụ thể và tiềm năng chiếm lĩnh thị trường dài hạn.
  • Dòng tiền ổn định sau giai đoạn tăng trưởng, được hỗ trợ bởi kế hoạch tài chính chi tiết từ 3-5 năm.
  • Quản trị doanh nghiệp chuẩn mực, tạo nền tảng cho niềm tin từ nhà đầu tư. Điều này bao gồm minh bạch quyền sở hữu, xây dựng hội đồng quản trị độc lập, và tuân thủ công bố thông tin.

Dù thị trường chứng khoán Việt Nam đang là một trong những thị trường có tính thanh khoản cao nhất Đông Nam Á (giá trị giao dịch mỗi ngày đạt 1-2 tỷ USD), các nhà sáng lập vẫn cần cải thiện khả năng hấp thụ vốn nội bộ và nâng cao tính minh bạch để đáp ứng điều kiện niêm yết. Trong bối cảnh Việt Nam được nâng hạng FTSE, IPO trong nước là một lựa chọn hấp dẫn nhưng đầy thử thách.

Hội thảo mang đến một lộ trình cụ thể, dễ hành động cho các nhà sáng lập startup Việt đang hướng đến IPO. Thay vì tiếp tục tư duy “tăng trưởng bằng mọi giá” như khi gọi vốn mạo hiểm, các startup cần chuyển sang tư duy kỷ luật tài chính và xây dựng quản trị minh bạch. Dù thị trường Việt có lợi thế về thanh khoản, những rào cản về yêu cầu niêm yết vẫn là trở ngại lớn, đặc biệt với startup công nghệ. Chính phủ có thể cân nhắc tạo sàn riêng cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, nhưng điều quan trọng hơn cả là bản thân các startup phải xây dựng năng lực đủ mạnh trên cả ba trụ cột IPO để có thể niêm yết thành công.