Nếu bạn thấy mình thường xuyên trong trạng thái FOBI (Fear of Being Included) như Wednesday hay vô cùng vui vẻ vì ROMO (Relief of Missing Out) như diễn viên Cillian Murphy, rất có thể bạn là một người otrovert. Không phải hướng ngoại, hướng nội hay hướng trung, otrovert là một khái niệm hoàn toàn mới để mô tả những người không có nhu cầu thuộc về bất cứ nhóm cộng đồng nào.
Otrovert là gì? Dấu hiệu nhận biết người otrovert
Otrovert, cũng như hướng nội (introvert), hướng ngoại (extrovert), hướng trung (ambivert) là một dạng xu hướng tính cách.
Otrovert chỉ những người có xu hướng tính cách độc lập, không có nhu cầu hòa nhập bản sắc hay thuộc về bất cứ một cộng đồng nào. Đặc biệt, họ không cảm thấy cô đơn, lạc lõng mà còn thấy tự do và thoải mái khi tách biệt với cộng đồng - trái ngược với bản năng tự nhiên của con người là luôn muốn là một phần của xã hội. Người otrovert vẫn có khả năng tương tác xã hội bình thường và không gặp bất cứ khó khăn nào trong giao tiếp - thậm chí còn được cộng đồng đón nhận và yêu thích.
Để tìm hiểu xem bản thân có phải là người otrovert hay không, bạn có thể thực hiện bài kiểm tra tại đây.
Nguồn gốc của khái niệm
Nếu bạn thấy việc không muốn gắn bó hay trung thành với bất kỳ nhóm xã hội nào ban đầu nghe có vẻ… bất thường, yên tâm bạn không phải là người duy nhất. Đã từng có nghiên cứu cho rằng đây là vấn đề tâm lý cần được điều trị, thậm chí otrovert còn bị nhầm lẫn với bệnh tâm lý như tự kỷ, chống đối xã hội hay các chứng rối loạn khác.
Nhưng đối với bác sĩ tâm thần Rami Kaminski (cũng là một người otrovert), sau khi nghiên cứu bản thân và các bệnh nhân của ông trong suốt 40 năm hành nghề, đã kết luận đây chỉ là một xu hướng tính cách mới chưa từng được công nhận trước đây. Vào năm 2023, bác sĩ Rami đã giới thiệu từ “otrovert” để mô tả nhóm tính cách này, với tiền tố “otro” (theo gốc Latinh) nghĩa là "khác" và "vert" nghĩa là "hướng". Theo nghĩa đen, "otrovert" đơn giản là "người theo hướng khác".
Gần đây (tháng 6/2025), bác sĩ Rami vừa ra mắt cuốn sách “The Gift of Not Belonging: How Outsiders Thrive in a World of Joiners” dành riêng cho người otrovert. Nội dung sách hướng dẫn họ cách khám phá, trân trọng bản tính khác biệt này và biến nó thành ưu thế trong một thế giới luôn đặt nặng kết nối giữa con người.
Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng otrovert chưa phải là một khái niệm được công nhận chính thức trong tâm lý học hay trong các hệ thống phân loại chẩn đoán. Với nhiều người, thuật ngữ này có ích vì nó giúp gọi tên một trải nghiệm mà bộ đôi introvert–extrovert (thậm chí cả ambivert) chưa bao quát hết.
Ưu điểm của người otrovert
1. Không bị ảnh hưởng bởi tư duy tập thể
Dễ thấy lợi thế lớn nhất của người otrovert là không bị ảnh hưởng bởi tư duy tập thể. Do luôn trong vị thế “là người quan sát, không phải người tham gia”, họ có thể thoải mái đưa ra ý kiến khách quan, không ngại chất vấn quan điểm chung hay bị ràng buộc bởi bất cứ áp lực xã hội nào. Sự tự tin có được từ đặc tính này khiến người otrovert là một nhân tố hữu hiệu khi cần tìm ra giải pháp trong làm việc nhóm.
2. Dễ xác định được bản ngã, phong cách cá nhân
Người otrovert vốn có tư duy độc lập, vì họ có khả năng tách bạch giữa sức hút của đám đông và suy nghĩ cá nhân. Họ dễ dàng xác định được màu sắc cá nhân khó pha lẫn với xu hướng bên ngoài, cũng như rất thoải mái trong việc sống thật với bản thân. Đặc điểm này sẽ cực kỳ có ích cho cá nhân làm việc trong ngành nghề sáng tạo, vốn đòi hỏi cá tính và phong cách cá nhân có sự đặc trưng cao.
3. Không bị phụ thuộc cảm xúc vào thế giới bên ngoài
Khi không thuộc về bất cứ nhóm xã hội nào ngay từ đầu, người otrovert cũng sẽ không có nỗi sợ bị nhóm loại bỏ. Họ cũng không cần phải tìm kiếm sự công nhận từ bên ngoài hay dựa vào người khác để được hỗ trợ tinh thần. Vì thế tinh thần của họ khá thoải mái và hiếm khi gặp phải những vấn đề như cô đơn hiện sinh, gắn bó lo âu,...
Khuyết điểm
Dù tự do, tự tại, nhưng người otrovert vẫn có những khó khăn, nhất là trong xã hội đa số đề cao kết nối con người. Sự khác biệt của người otrovert thường bị hiểu lầm là lập dị, chống đối xã hội hoặc nhầm lẫn với các chứng bệnh tâm lý khiến người otrovert dễ bị đám đông cô lập trong nhóm.
Bản năng suy nghĩ độc lập, trong trường hợp quá mức cũng dễ gây ra trạng thái siêu độc lập (hyper-independence), làm cá nhân né tránh sự giúp đỡ của người khác hoặc không chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ dù thực sự cần.
Ngoài ra nếu không xác định được là người otrovert từ sớm, việc không có nhu cầu kết nối khiến cá nhân nghi hoặc về bản thân, dẫn đến nỗ lực vô ích, hoặc bực bội trong suốt cuộc đời để ép bản thân "hòa nhập" như bình thường.
Kết
Khả năng tư duy độc lập, khách quan có lẽ là món quà lớn nhất của những người otrovert. Một khi có thể hài hòa được giữa sự độc lập, tự do của cá nhân và sự cầu tiến đóng góp cho mục tiêu phát triển chung của đời sống xã hội, khi đó bạn không nhất thiết phải trở thành một phần của tập thể mới có thể thành công hoặc hạnh phúc.